تقویم: فرمان حمله عمومي به خيام امام حسين از سوي عمر بن سعد

از دانشنامه‌ی اسلامی

تقویم هجری قمری

روز واقعه:9 محرم
سال 61 هجری قمری

هنگامي كه عمر بن سعد، فرمانده كل سپاه عبيدالله بن زياد، با دريافت نامه شديدالحن عبيدالله احساس خطر كرد و با آمدن شمر بن ذي الجوشن به كربلا، وي را رقيبي براي فرماندهي خويش مي‌ديد، با دستپاچگي تمام و بدون اطلاع قبلي، در عصر روز تاسوعا (نهم محرم) فرمان حمله عمومي به سوي خيمه‌گاه امام حسين علیه‌السلام را صادر كرد.

وي با گفتن: "يا خيل الله اركبي و بالجنة ابشري"، سپاهيان خود را وادار به هجوم سراسري كرد و تلاش نمود تا كردار و رفتار خود را بايسته جلوه دهد و روحيات متزلزل سپاهيان خويش را تقويت كند، تا مبادا در نبرد با فرزندزاده رسول خدا صلی الله علیه و آله دچار حيرت و سستي گردند.

امام حسين علیه‌السلام كه در آن هنگام، در پيشگاه خيمه‌اش به شمشير تكيه داده و به استراحت مختصر پرداخته بود، با صداي خواهرش زينب كبري سلام الله علیها بيدار گرديد و خيل عظيم سپاهيان دشمن را در روبروي خود مشاهده نمود، كه در حال پيش روي به سوي خيمه‌گاه وي بودند.

آن حضرت، بي‌درنگ برادرش حضرت عباس علیه‌السلام را به همراه بيست تن از ياران فداكارش چون زهير بن قين و حبيب بن مظاهر به سوي سپاه دشمن فرستاد، تا از فرمانده آنان، علت تهاجم عمومي را جويا شوند.

حضرت عباس علیه‌السلام و هيأت همراه، به سران سپاه عمر بن سعد نزديك شده و پيام امام حسين علیه‌السلام را ابلاغ كردند و آنان در پاسخ امام حسين علیه‌السلام گفتند: از امير عبيدالله بن زياد فرمان آمده است كه حسين بن علي علیه‌السلام يا در طاعت او درآيد و با او بيعت كند و يا هم اينك آماده نبرد سرنوشت‌ساز باشد.

حضرت عباس علیه‌السلام پيامشان را به امام حسين علیه‌السلام رسانيد و از آن حضرت، كسب تكليف نمود. امام حسين علیه‌السلام به وي فرمود: از آنان بخواه كه امشب را صبر كرده و كار نبرد را به فردا واگذارند. زيرا دوست دارم شب آخر عمرم مقدار بيشتري به عبادت و نماز بپردازم و خدا مي‌داند كه من به راز و نياز با وي و نيايش در درگاهش چقدر علاقمندم.

حضرت عباس علیه‌السلام بار ديگر به سوي سپاه دشمن رفت و درخواست امام حسين علیه‌السلام را به آنان ابلاغ كرد. عمر بن سعد كه مظنون به مسامحه كاري بود و شمر را رقيب خود مي‌ديد، از درخواست امام حسين علیه‌السلام سرباز زد و گفت: براي حسين، ديگر مهلتي نيست!

برخي از فرماندهان سپاه، زبان به اعتراض گشوده و گفتند: اي فرمانده! اگر كافران و مشركان از ما مهلت مي‌خواستند، ما دريغ نمي‌كرديم ولي از مهلت دادن به فرزندزاده رسول خدا صلی الله علیه و آله امتناع مي‌كنيم؟ عمر بن سعد در برابر اعتراض‌هاي متعدد ياران خويش مواجه گرديد و به ناچار درخواست امام حسين علیه‌السلام را پذيرفت و به وي پيام داد كه يك شب را به شما مهلت دادم، ولي بامدادان فردا اگر بر فرمان امير، سر اطاعت فرود نياوريد، فيصله كار را به شمشير مي‌سپارم.

در اين هنگام، آرامش نسبي حاكم گرديد و هر دو سپاه به خيمه‌گاه خويش برگشته و منتظر فرارسيدن روز بعد، يعني روز عاشورا شدند.

شب عاشورا (دهم ماه محرم): أعمال و عبادات

شب عاشورا از شب‌هاي بزرگ سال و شبي است كه پيشواي شيعيان و سيد شهيدان، حضرت ابا عبدالله الحسين علیه‌السلام با نماز، تهجد و راز و نياز با پروردگارش آن را زنده نگه داشت، در حالي كه دشمنان اهل بيت علیهم‌السلام وي را از هر سو احاطه كرده و قصد كشتن او و ياران وفادارش و به اسارت بردن بازماندگان و اهل بيتش را داشتند.

بسيار شايسته است كه شيعيان و محبان آن حضرت، به وي اقتدا كرده و اين شب عظيم و عزيز را زنده نگه دارند و با عبادات، ادعيه، مناجات و سوگواري سالار شهيدان و ساير شهداي كربلا، به استقبال روز عاشورا بشتابند.

در اين جا به برخي از اعمال عبادي اين شب شريف اشاره مي‌كنيم:

  • 1- احياي شب عاشورا و بيدار ماندن تا طلوع فجر:

پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: هر كسي شب عاشورا را زنده نگه دارد، مثل كسي است كه به اندازه عبادت تمام فرشتگان، خدا را عبادت كرده باشد و پاداش وي، معادل پاداش هفتاد سال عبادت است.

  • 2- خواندن چهار ركعت نماز در آخر شب:

بدين گونه كه در هر ركعت پس از قرائت حمد، ده بار آية الكرسي، ده بار سوره قل هو الله احد، ده بار سوره قُل اعوذ برب الفلق، ده بار سوره قُل اعوذ برب النّاس و پس از پايان نماز نيز صد بار سوره قل هو الله احد را قرائت كند.

  • 3- خواندن يكصد ركعت نماز به پنجاه سلام:

در هر ركعت پس از قرائت حمد، سه بار سوره قل هو الله احد را بخواند و پس از پايان نماز، هفتاد بار اين تسبيحات را تكرار كند: سبحان الله، والحمدلله، و لا اله الّا الله و الله اكبر، و لاحول و لاقوة الّا بالله العليّ العظيم.

  • 4- خواندن چهار ركعت نماز:

در هر ركعت نماز، پس از قرائت حمد، پنجاه بار سوره قل هو الله احد خوانده شود. پس از آن به ذكر خدا، صلوات بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و لعنت بر دشمنان اهل بيت علیهم‌السلام مشغول گردد و آن‌ها را فراوان زمزمه كند.

  • 5- خواندن ده ركعت نماز:

در هر ركعت پس از قرائت حمد، يكصد بار سوره قل هو الله احد را بخواند.

  • 6- خواندن يكصد ركعت نماز:

در هر ركعت پس از قرائت حمد، سه بار سوره قل هو الله احد را قرائت كند و پس از پايان نماز، اين تسبيحات را صد بار: سبحان الله والحمدلله، و لا اله الّا الله، و الله اكبر، و لاحول و لاقوة الّا بالله العلي العظيم و يكصد بار استغفار و يكصد بار صلوات بر محمد و آل محمد تكرار نمايد.

  • 7- خواندن دعاي: اللهم إني أسئلك يا الله يا رحمن، يا الله يا رحمن...
  • 8- بيتوته كردن در حرم مطهر حضرت ابا عبدالله الحسين علیه‌السلام در كربلا و زيارت نمودن قبر شريف وي

آن‌هايي كه توفيق زيارت آن حضرت را از نزديك ندارند، در هر جايي كه هستند وي را از راه دور زيارت كنند و بر او و شهيدان بلندمرتبه كربلا صلوات فرستاده و بر قاتلانشان لعن و نفرين كنند.

  • 9- صائم نشدن:

روزه گرفتن در اين روز جايز نيست و لازم است كسي كه از مبطلات روزه در اين روز، اجتناب كرده است به نوشيدن مختصري از آب، روزه‌اش را باز كند.

پانویس

  1. نك: الارشاد (شيخ مفيد)، ص 440؛ منتهي الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 1، ص 337.
  2. نك: الاقبال بالاعمال الحسنة (سيد بن طاووس)، ج 3، ص 45؛ مفاتيح الجنان (شيخ عباس قمي)، اعمال شب عاشورا.

منابع

سيد تقى واردى، روز شمار تاريخ اسلام، جلد اول، ماه محرم

منابع بیشتر:

وقایع الایام شیخ عباس قمی، 9 محرم.

واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها
برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=تقویم:_فرمان_حمله_عمومي_به_خيام_امام_حسين_از_سوي_عمر_بن_سعد&oldid=65949»